Ieder mens heeft talenten en mogelijkheden. En iedereen moet de kans krijgen om deze te benutten en te ontwikkelen, zo valt te lezen in de visie van Cosis. Dit geldt niet alleen voor cliënten van de zorginstelling, maar ook voor kandidaten die bij Cosis solliciteren. Recruiter Wijka Smit maakt er en sport van om kandidaten ‘waar iets mee is’ aan een passende baan te helpen.

Steeds meer mensen weten Wijka te vinden vanwege haar aanpak. ‘Ik krijg van allerlei organisaties kandidaten aangeboden, met de vraag of ik wil onderzoeken wat zij nog zouden kunnen’, vertelt Wijka. ‘De meesten hebben een zorgachtergrond, al hebben ze niet altijd ervaring met onze doelgroep. Soms zijn het ook zij-instromers zonder ervaring in de zorg die toe zijn aan een nieuwe uitdaging.’

Functies passend maken

Cosis biedt zorg aan mensen met een verstandelijke en/of psychische beperking en helpt hen grip te krijgen op hun leven. Hierbij wordt begeleiding geboden in woongroepen, dagopvang en ambulante zorg. De organisatie heeft meer dan 200 locaties in Groningen en Drenthe en telt meer dan 3700 medewerkers en 1.500 vrijwilligers. In 2022 hebben Wijka en haar collega’s ongeveer 500 vacatures vervuld.

‘Bij ons is er net zo goed krapte als in elke andere organisatie. Vooral de fysiek zware functies zijn moeilijk te vervullen. Ik krijg veel kandidaten die uit de ouderenzorg willen omdat ze het werk fysiek niet meer aankunnen’, vertelt Wijka. De functies die het meeste voorkomen zijn helpende plus, begeleider maatschappelijke zorg of persoonlijk begeleider, allemaal functies waarin zorg verleend moet worden.

Deze functies zijn niet altijd direct passend voor kandidaten, maar Wijka kijkt graag of ze een functie passend kan maken. ‘Leeftijd speelt in elk geval geen rol. We plaatsen ook wel eens kandidaten die geen diploma hebben, die mogen alvast starten en krijgen een opleiding. Wanneer kandidaten met een zorgachtergrond twijfelen of de doelgroep passend zou kunnen zijn, kunnen zij bij Cosis vakantiewerk doen en kijken of het bevalt.’

Werkervaring in het tweede spoor

Een doelgroep waar Wijka veel mee werkt zijn kandidaten uit het tweede spoor die een werkervaringsplek zoeken. Ze ziet gemiddeld zes tot acht kandidaten voor een werkervaringsplek per week, naast haar reguliere werk. Kandidaten die bij andere organisaties vastlopen krijgen de tijd om te herstellen, om zo hun energie en werkplezier te hervinden.

‘Niet iedereen die een burn-out heeft gehad is daardoor niet meer geschikt voor de zorg,’ noemt Wijka als voorbeeld. ‘Voor sommigen is twee jaar herstel te kort. Maar het is heel lastig om weer aan de slag te komen na twee jaar ziekte, mensen zijn onzeker geworden en vaak het vertrouwen in zichzelf kwijtgeraakt. Ik vind het leuk om voor hen te kijken naar de mogelijkheden.’

Niet voor iedereen komt er betaald werk uit. Maar dat betekent niet dat ze niets meer kunnen doen, ze zijn zeker van toegevoegde waarde, ondanks hun beperking. Wijka: ‘Laatst belde een kandidaat, zij was 100% afgekeurd wegens fysieke klachten. Ze vond het zo jammer dat ze moest stoppen. Ik stelde voor dat ze kon blijven als vrijwilliger. Ze moest ervan huilen, zo blij was ze. Het vertrouwen van cliënten en de contacten op de locatie waren voor beide partijen van meerwaarde. Een win, win situatie.’

‘Door jou kreeg ik weer hoop’

Wanneer het lukt om iemand vanuit een re-integratieplek een vaste baan te kunnen bieden, geeft dat extra voldoening. Een kandidaat die veel indruk maakte op Wijka was een alleenstaande moeder die al acht jaar in de zorg werkte toen ze vastliep, zowel privé als op het werk. ‘Toen ik de eerste keer met haar sprak was ze best wel depressief. Na dat gesprek zei ze tegen mij: “Jou had ik net nodig op dit moment. Toen ik het niet meer zag zitten kreeg ik door jou weer hoop.”’

Uiteindelijk lukte het Wijka om een re-integratieplek voor haar te vinden en uiteindelijk heeft de medewerker hier een betaalde baan aan overgehouden. Na een paar maanden kreeg Wijka een e-mail waar ze kippenvel van kreeg. ‘Door jouw vertrouwen in mij en mijn kunnen heb ik doorgezet, ik zal je mijn leven lang niet meer vergeten’, stond er in de mail. Dat ze zo’n verschil had gemaakt voor deze medewerker, had Wijka niet eens zo in de gaten gehad. ‘Ik deed het vanuit gevoel, wilde haar vooruit helpen. Zij doet het heel goed, daar krijg ik energie van.’

Het gaat om de motivatie

Los van de positieve reacties die ze krijgt, heeft Wijka ook een intrinsieke motivatie om haar werk te doen zoals ze het doet. ‘Ik vind het opvallend dat er zo vaak wordt gekeken naar beperkingen en niet naar mogelijkheden. Ik werk al meer dan 34 jaar bij Cosis, hiervoor was ik teamcoördinator. Ook onze cliënten kunnen zoveel meer dan vaak gedacht wordt, maar daar moet een werkgever dan wel voor open staan. Mensen die zijn vastgelopen, mensen die uit een ander land komen, de mensen die echt willen, daar wil ik wel een stapje harder voor lopen.’

Ook mensen met een verslavingsachtergrond of jongeren die hun opleiding niet hebben afgemaakt vinden bij Wijka een luisterend oor. ‘Wanneer mensen geen diploma hebben, maar wel gemotiveerd zijn om hun eigen levenservaring mee te nemen naar de werkvloer, verdienen ze een kans om te onderzoeken of de doelgroep bij hen zou kunnen passen. Twee keer per jaar hebben we een vacature voor een BBL-opleiding, daar kunnen ze dan met een betere motivatie op reageren.’

Een open gesprek

In de meeste sollicitatiegesprekken vertellen kandidaten liever niet teveel over hun twijfels of kwetsbaarheden. Maar openheid van kandidaten tijdens de gesprekken is voor Wijka belangrijk om in te schatten wat zij op dat moment nodig hebben. Doordat ze naast haar functie als recruiter een eigen coachpraktijk heeft, benoemt ze dingen die in andere sollicitatiegesprekken onbesproken blijven. ‘Ik heb regelmatig huilende mensen tegenover me zitten. Als ik zie dat iets mensen raakt en dat ze hun gevoel proberen weg te drukken, dan benoem ik dat.’

Soms is dan de conclusie dat het te vroeg is voor een bepaalde baan. Ook dan probeert Wijka de kandidaat iets positiefs mee te geven waar diegene mee verder kan. Door niet te oordelen en altijd te kijken naar de kwaliteiten die iemand heeft, ontstaat er een open en respectvol gesprek waarin alle mogelijkheden besproken kunnen worden.

Sollicitatietip

Tot slot heeft Wijka nog een tip voor sollicitanten: ‘Kijk goed naar je kwaliteiten en competenties. Die kunnen overbrengen is al een hele goede eerste stap.  Mensen zijn vaak bescheiden en vinden het lastig om hun competenties te benoemen. Je moet een beetje zelfkennis hebben om te kunnen solliciteren. Weet ook wat je nog moet leren. Dat is uiteindelijk belangrijker dan de juiste diploma’s.’