Solliciteren anno 1897

Maaike Brasser

Wat zet ik überhaupt in mijn cv? Moet ik echt een foto gebruiken? Wat moet ik antwoorden als een werkgever tijdens het sollicitatiegesprek vraagt naar mijn vorig salaris? En mág een werkgever wel vragen naar mijn gezondheid? Ik krijg veel cv’s onder ogen en de bijbehorende vraagstukken van sollicitanten op zoek naar die mooie baan. Nu heb ik één die ik extra bijzonder vind want hij is gevonden in een oud archief uit 1897. Hoe zag het sollicitatieproces er toen uit? Wat mocht je wel of juist niet vragen?

De sollicitatie begint met een prachtige foto van een man met een sigaar in de hand. Hij vertelt dat hij op het moment van de foto 28 jaar oud is. Was het in 1897 al gebruikelijk om een foto mee te sturen? Tegenwoordig houden veel kandidaten er nog steeds niet van.

Vragen die we nu spannend vinden, of zelfs niet meer mogen stellen, worden gewoon gesteld! (in een iets andere bewoording): Hoe langen tijd zijt gij in iedere betrekking werkzaam geweest, en hoe hoog was telkens Uw salaris? Welken godsdienst belijdt gij? Wie zijn Uwe ouders, en waarom zijt gij niet in de zaken van Uwen vader opgeleid? Geniet gij eene goede gezondheid?

De man vertelde over zijn fatsoenlijke opleiding, dat hij veel studie van het machinale heeft gemaakt, doch niet altijd in de gelegenheid is geweest om zich er verder in te bekwamen. Dat hij vanaf zijn zestiende jaar in de maatschappij ingetreden is en dat hij is opgeleid in dezelfde zaken als zijn vader.

Tegenwoordig hebben we last van keuzestress omdat we door de eindeloze mogelijkheden niet meer weten wat we willen of niet durven kiezen voor wat we echt willen. In 1897 moest je waarschijnlijk op elke verjaardag uitleggen waarom je niét in het vak van je vader was opgeleid.

De man vertelde waar men ‘informatiën’ over hem kan inwinnen en dat zijn gezondheid uitstekend is. Hij sluit de sollicitatie af met, nog altijd herkenbaar; ‘hopende dat ik in aanmerking mocht komen’. Het slot is tegenwoordig minder herkenbaar: ‘Hoogachtend uw dienstwillige dienaar’.